Studio Tegengif

Voor de tweede keer spreken we met oud topambtenaar Bernard ter Haar. We spreken met hem over misschien wel de grootste opgave waar onze samenleving voor staat. Het vormen van een plan voor een klimaatneutraal energiesysteem voor 2050. Bernard is voorzitter van het Expertteam Energiesysteem 2050 dat ons Kabinet hierover adviseert. We spreken met Bernard over waarom het zo complex is om na te denken over het Nederlandse energiesysteem in 2050 en waarom het zo belangrijk om dit vanuit verschillende perspectieven te doen. We proberen begrijpelijk te maken waarom er in de onlangs gepubliceerde ’10 tussenconclusies’ van dit expertteam bijvoorbeeld staat dat we moeten werken aan een ‘Integraal geheel van technologie, winning, opslag, omzetting, transport, gebruik en waardering van energie.’ Ook bespreken we onder andere het verschil in de economische afweging is tussen normeren en beprijzen. En waarom de stem van jongeren zo cruciaal is in dit energiedebat. We komen tot de conclusie dat de rol van de overheid

Een bekend politicus zei eens: ‘de T heeft altijd gelijk’. Wij vroegen ons dat af en lazen voor u de Telegraaf. Na een tip van een trouwe luisteraar lazen wij twee jaar geleden voor het eerst samen de volledige Telegraaf om ‘de temperatuur van de gemiddelde Nederlander’ door te nemen. We zijn er weer eens voor gaan zitten om het nieuws vanuit een andere bubbel dan onze eigen mee te maken. Wat leer je daarvan? Welke aannames maken de schrijvers van de meest gelezen krant van Nederland? En welke vooroordelen hebben wij over de Telegraaf? En wie zei dat de T altijd gelijk heeft? Zoals je van Studio Tegengif kunt proberen we ontzettend complexe zaken toegankelijk te bespreken. Deze aflevering werd gemaakt met ondersteuning van Wim Brons van remotepodcast.nl. Een aanrader voor als je op afstand een podcast wil maken met fantastische geluidskwaliteit. Wil je ons steunen? Dat kan: je kunt sinds kort vriend van de show worden: 
https://vriendvandeshow.nl/studio-tegengif ***SHOWNOTES*** Telegraaf, 5 november

Van allerlei kanten wordt de laatste tijd beweerd dat het niet goed gaat met onze Tweede Kamer. We vragen ons in Studio Tegengif af: wat klopt er van deze zorgen? We beginnen met de gekte van de week waarin we niet om Liz Truss heen konden. Goed om te vermelden is dat we opnamen op dinsdagavond 18 oktober en nog niet konden voorzien dat 36 uur later Liz Truss aftrad. Hierna komen we bij de Tweede Kamer. We starten met de diagnose. Wat wordt er genoemd als mankerend aan de Tweede Kamer? We lopen langs het idee van de overvloed aan moties en vragen, het vermeende gebrek aan inhoud, een matig voorbeeldgedrag, de grote hoeveelheid burn-outs, het gebrek aan ondersteuning, de versplintering, het lage aantal kamerleden, het nieuwe gebouw, het lage budget en de parapolitieke achtergrond van Kamerleden. We vragen ons af waar de kritiek op de Kamer vandaan komt. Wat zou een goed functionerende Tweede Kamer zijn? Hoe kunnen we concluderen dat er iets mis is als we geen idee hebben van hoe het zou moeten functione

Wij bestudeerden voor u de meest radicale miljoenennota van ons leven en kwamen tot flink wat zaken die tegengif nodig hebben. Misschien moet prinsjesdag zelfs opnieuw.. En het was een jubileumaflevering. We bestaan 5 jaar en hebben exact 90 afleveringen gemaakt! We starten met de gekte van ‘het koffertje’. Het koffertje dat het al 58 jaar prima doet, maar dat nu schijnbaar aan vervanging toe is. Waar zelfs over vergaderd werd in de Kamer. Gekte. Vervolgens een stukje geschiedenis. Wat is de miljoenennota en waarom doen we hier politiek zo gewichtig over? Waarom heet het eigenlijk een ‘nota’? Waar gaat het politieke debat op de woensdag en donderdag na prinsjesdag over? En waarom schrijft de Raad van State een advies in gele papiertjes? En dan de inhoud. Wat valt er op? Waar gaan de grootste extra bedragen naartoe en waarom? Hoe kan het dat een Kabinet de avond van tevoren er nog even meer dan 10 miljard bij verzint? Hoe kan het dat op 14 september een gesprek met een paar energiemaatschappijen opeens d

Wat als je de volgende verkiezingen op een computer zou kunnen stemmen? In Denemarken zullen mensen in 2023 op een partij kunnen stemmen die een AI alle beleidsvoorstellen laat doen. Is dit een voorbeeld of een doemscenario? Studio Tegengif bespreekt de boeiende vraag wat AI voor de Nederlandse politiek kan betekenen. Steeds meer hoor je dat we niet alleen in allerlei sectoren een flinke crisis hebben, maar dat we ook in onze gehele democratie een crisis hebben. Kan nieuwe technologie daarin een oplossing bieden? In deze aflevering zoomen we uit van de waan van de dag en bespreken we de vraag of AI een positieve impact kan hebben op ons democratische systeem? We bespreken veel voorbeelden van waar AI al een beslissende impact heeft op hoe onze maatschappij gevormd wordt en wat dit voor de politiek kan betekenen. We gaan van de vraag wat AI efficiënter en beter kan doen voor onze overheid tot uiteindelijk de vraag of AI wel onze menselijke waarden kan blijven respecteren? Zoals je van Studio Tegengif kun

Studio Tegengif bespreekt de koopkrachtcatastrofe. Iedereen merkt dat alles duurder wordt en de cijfers over onze koopkracht zijn in 50 jaar niet zo schokkend geweest. Wij vragen ons af wat de oorzaken zijn en wat eraan te doen valt. Samengevat: we leggen uit waarom de boel als een jekko uit de hand dreigt te lopen. In deze aflevering behandelen we de CPB ramingen van augustus waarin schokkende cijfers staan over onze inflatie, koopkracht, werkloosheid, energieprijzen en armoede. De augustus raming is een belangrijke raming omdat de begroting van het Kabinet voor volgend jaar die op Prinsjesdag naar buiten komt erop wordt gebaseerd. We verbazen ons over de combinatie van een hard groeiende economie (BBP groei van 4,6% in een jaar), sterk dalende koopkracht (-6,8% in een jaar), een historisch hoge inflatie (9,9%), zeer lage werkloosheid (340.000 mensen) en een ongekende toename van ‘personen in armoede’ (6,7% in een jaar). Deze economische gekke tijden komen samen met nog een set met andere crises, waardoo

Studio Tegengif zoals je Studio Tegengif wil hebben. Wij lezen een ontzettend lang complex rapport dat binnenkort een flinke impact gaat hebben en vertellen je wat je moet weten. Dit keer de vermogensverdeling in Nederland waar een rapport over werd gepubliceerd dat binnenkort flink wat gaat losmaken. In deze aflevering behandelen we wat een Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) is, waarom dat belangrijk is en waarom dit IBO flink wat los gaat maken. Daarna komen we op de inhoud van dit rapport over de vermogensverdeling in Nederland bevat en vertalen we dat naar normale mensen taal. Zoals de voorzitter van de werkgroep die dit IBO opstelde schreef over vermogensverdeling in Nederland: ‘Je gaat het pas zien, als je het doorhebt, zei volksfilosoof Johan Cruijff. Je gaat het pas doen, als je het doorhebt, zegt de beleidsadviseur. Aan u (de politiek) de keuze.’ We behandelen alle interessante ‘fiches’ (de menukaart voor de politiek) die het rapport bevat. Opmerkelijk is namelijk dat een groep ambtenaren

Zoals een van ons het mooi zei: “waarom hebben steeds meer mensen het schuim op de bek van woede over het politieke systeem?” Een groeiend aantal groepen ons land zijn boos op het Nederlandse politieke systeem. Boeren, klimaatbezorgden, toeslagenslachtoffers, Covid sceptici, anti-systeem demonstranten en onlangs zelfs zorgmedewerkers. In deze uitzending gaan we dieper in op onze hypothese dat er steeds meer mensen steeds bozer worden op ‘het systeem’. Wat gebeurt er in ons politieke systeem dat steeds meer mensen besluiten dat zij zich erbuiten plaatsen of er tegenaan willen schoppen? We maken een heerlijke politiek filosofische babbeltocht langs allerlei boeken en artikelen die een verklaring bieden voor deze groeiende boosheid. Alledrie (Randy, Wimar en Wouter) hebben we een paar verklaring meegenomen. We komen tot de stelling dat visieloze politiek uiteindelijk tot maatschappelijke polarisatie leidt. Ook voorspellen we aan het eind dat deze boosheid misschien wel eens een politieke landverschuiving in

Als je de media volgt lijkt Nederland op allerlei vlakken vast te lopen. In talloze domeinen hebben we een crisis en loopt het vast. We vragen ons af of het echt vastloopt of dat men overdrijft? Daarna lopen we langs acht verklaringen voor het vastlopen van allerlei domeinen in Nederland. Als je zoekt hoe vaak ‘loopt vast’ in de media voorkomt in artikelen over de politiek zie je dat dit steeds vaker terugkomt. Het klimaat loopt vast. De zorg loopt vast. Het milieu loopt vast. De belastingdienst loopt vast. De overheid loopt vast. De arbeidsmarkt loopt vast. De hersteloperatie voor toezichtouders loopt vast. Jeugdzorg loopt vast. Huizenmarkt loopt vast. Gemeenten lopen vast. Personeelsbeleid in de zorg loopt vast. Hoe komt dit? Wat loopt er precies vast en waar ligt dit aan? Studio Tegengif maakt een opsomming van acht verklaringen voor het vastlopen van ons land. Tot slot komen er nog een aantal eerlijke verhalen van ons naar boven over hoe beleid nou echt gemaakt wordt. Ook in deze aflevering:

Studio Tegengif zoals u Studio Tegengif wil hebben. Hele moeilijke Haagse dingen op een simpele manier uitgelegd. Dit keer: de voorjaarsnota. Het eerste financiële overzicht van wat Kabinet Rutte IV echt gaat doen. Wij lazen de voorjaarsnota (181 pagina’s) en bespreken wat het is, waarom het belangrijk is en alles wat er dit keer opvalt. We bespreken de stijging van het begrotingstekort (van 2,4% naar 3,4%) en waar dat extra geld aan uitgegeven wordt. Uitgaven als het toch meestijgen van de AOW met het minimumloon, een flinke financiële injectie voor Defensie (richting 2% BBP), compensatie voor spaarders en steun voor gestegen energieprijzen. Ook bespreken we waar dit allemaal door betaald wordt en vrezen we samen voor het lot van al die grote fondsen die de afgelopen jaren zijn opgericht. Tot slot komen er nog een aantal eerlijke verhalen van ons naar boven over hoe beleid nou echt gemaakt wordt. Ook in deze aflevering: - Als ‘gekte van de week’ de al maanden durende rituele politieke paringsdans van

Deze aflevering bespreken we de maatschappelijke, politieke en economische argumenten in de discussie over ‘meer arbeidsmigratie’. De EU bracht afgelopen een advies uit met als kern dat de EU meer ‘talent’ moet gaan halen uit landen als Egypte, Tunesië en Marokko. De werkgevers (VNO-NCW) roepen direct dat arbeidsmigratie onmisbaar is. Zeker in sectoren als de tuinbouw, transport, bouw en logistiek. De tegenstand tegen meer arbeidsmigratie is keihard. Columns van economen. Politieke partijen van links naar rechts. Zelfs de arbeidsinspectie trekt aan de bel en stelt dat meer arbeidsmigratie echt een slecht idee is. Veel economen stellen dat voor meer arbeidsmigratie eigenlijk helemaal niet zulke goede argumenten zijn. Zoals ambtenaren het dan zeggen: de baten zijn lager dan de kosten. Veel arbeidsmigratie remt innovatieprikkels, drukt de lonen, zorgt voor migrantenafhankelijkheid in vele sectoren en de woningmarkt lijkt ook totaal niet klaar voor grootschalige nieuwe arbeidsmigratie. Zijn er niet betere ma

We spreken met Cody Hochstenbach over zijn boek ‘Uitgewoond: waarom het hoog tijd is voor een nieuwe woonpolitiek’. We gaan van de elf mythes in onze woonpolitiek die Cody ontkracht naar alternatieven voor het huidige woonbeleid. De kern van Cody’s verhaal is dat we midden in een wooncrisis zitten die duizenden mensenlevens verwoest. Dit is niet een klein tijdelijk probleem, maar het directe gevolg van decennialang bewust beleid. We moeten aan de slag en dit veranderen. Maar hoe? Cody Hochstenbach is onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek richt zich op woonbeleid, gentrificatie, betaalbaarheid van wonen, ruimtelijke ongelijkheid en krimpgebieden. Hij praat ons bij over de absurditeit van onze huidige woonpolitiek en bespreekt met ons hoe we dit fundamenteel zouden kunnen veranderen. Wil je ons steunen? Dat kan sinds kort: je kunt sinds kort vriend van de show worden: 
 https://vriendvandeshow.nl/studio-tegengif ***SHOWNOTES*** Cody Hochstenbach, ‘Uitgewoond: waarom het hoog tij

Inflatie is een fenomeen dat bijna niemand begrijpt, maar waar heel veel mensen het over hebben. In deze aflevering bespreken we wat inflatie is, waar het vandaan komt en waarom het op dit droevige moment van oorlog in Europa zo belangrijk is in onze politiek. Inflatie is momenteel een maatschappij ontwrichtend fenomeen dat we al tijden niet in deze mate hebben meegemaakt. Wij denken dat het wel eens het politieke thema van de komende jaren kan worden. We bespreken het fenomeen op een begrijpelijke manier en stellen de vraag waarom dit onze politiek op dit moment zo bepaalt. Van het boodschappenmandje bij de supermarkt tot de energierekening die flink gaat stijgen tot strategische energie autonomie. We nemen deze van ‘misschien wel de beste Nederlandse politieke podcast’ (recensie) op vanuit Randy’s prachtige Groningen. Twee uur van de Randstad ligt een prachtige parel vol jonge mensen waar de lente de stad nog mooier maakte. De stad maakte ons optimistisch in droevige tijden. Wil je ons steunen? Dat ka

Wat is er aan de hand in het financieel beleid van ons nieuwe kabinet? Kabinet Rutte 4 slaat een radicale nieuwe weg in qua overheidsfinanciën. Hoe komt dit en wat is de gedachte hierachter? Wij zetten de budgettaire bril op en constateren dat dit kabinet uitgeeft als nooit tevoren en alles bij elkaar leent. Daarnaast worden de belastingen om deze uitgaven aan te kunnen niet handig en misschien ook niet eerlijk verdeeld. Rutte IV is een historisch Kabinet. Nog nooit gaf een kabinet zoveel meer uit dan in de verkiezingsprogramma’s van de formerende partijen werd beloofd. Hiernaast kiest het kabinet ervoor om aan de belastingen kant eigenlijk alles te bevriezen, ondanks grote verkiezingsbeloftes over verhogingen voor bedrijven, vermogenden en vervuilers en lastenverlichting voor burgers. Men probeert grote transities te creëren door de inzet van nieuwe fondsen als het Klimaat- en transitiefonds (€ 35 miljard) en het Stikstoffonds (€ 25 miljard) en het omgevormde, opgehoogde Mobiliteitsfonds (€ 7,5 miljard ex

Studio Tegengif heeft Arjan Widlak te gast. Arjan is directeur van de Kafkabrigade en schrijft over hoe digitalisering onze overheid wezenlijk heeft veranderd in zijn boek ‘Volwassen digitale overheid’. De digitalisering van onze overheid is een groot goed. Het heeft voor prachtige dingen gezorgd zoals een belastingaangifte in 2 minuten. Tegelijkertijd kan het ontzettend misgaan zoals we zagen in de toeslagenaffaire of bij iemand die per ongeluk dood werd verklaard. Wanneer het mis gaat in de digitale overheid, gaat het keihard mis. Arjan Widlak bestudeert al meer dan tien jaar overbodige en disfunctionele bureaucratie voor de Kafkabrigade en schrijft erover. In zijn nieuwste boek ‘Volwassen digitale overheid’ biedt Arjan het overzicht dat nodig is om te snappen hoe digitalisering onze democratische rechtstaat verandert. Aan de hand van de menselijke kant van automatische besluitvorming, gegevensuitwisseling en data analyse bespreken we wat een ‘volwassen digitale overheid’ zou kunnen zijn. Arjan en zij

Deze week werd het regeerakkoord gepresenteerd onder de titel: ‘omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’. Vanuit meerdere kanten werd Studio Tegengif gevraagd het regeerakkoord door te nemen. Daarom, onze bespreking. Dit keer podcasten Wouter en Wimar in de zolderkamer in Den Haag met een column van Randy uit Groningen. Wimar geef aan hoe een politiek econoom dit regeerakkoord leest en Wouter legt uit hoe op Ministeries een nieuw regeerakkoord wordt meegemaakt. Randy gaat in zijn bijdrage uitgebreid in op alles wat raakt aan volkshuisvesting en de woningmarkt. Wouter en Wimar bespreken vervolgens alle andere onderwerpen en wat dit betekent. Wat opvalt zijn de bakken met geld die opeens beschikbaar zijn en besteed worden aan nagenoeg alle thema’s waar de afgelopen jaren gedonder op is geweest. Aan financiering hoeft het op veel domeinen niet meer te liggen. De grote vraag is echter het ‘hoe’. De doelen en plannen zijn er. Nu de uitvoering. De samenvatting is grof gezegd dat Rutte 4 eigenlijk o

Studio Tegengif heeft strategisch adviseur en schrijver Sven Ringelberg te gast. We spreken met hem over de lessen van de Nederlandse aardgastransitie voor de energietransitie van de 21e eeuw. Ooit ging Nederland van verwarmen met kolen over op verwarmen met aardgas. Nu moeten we van het gas af. Sven Ringelberg bracht in maart 2021 het boek ‘De Nederlandse aardgastransitie: Lessen voor de energietransitie van de 21ste eeuw’ uit. We spreken met hem over wat er te leren valt van de transitie die Nederland in de jaren zestig doormaakte waarbij miljoenen huizen op het aardgasnet werden aangesloten. We vragen ons af wat het Kabinet kan leren van de planmatigheid van de transitie naar aardgas? Hoe heeft de overheid in de jaren 60’ de burgers betrokken in de energietransitie? Hoe zorgde men ervoor dat de energietransitie door iedereen gewaardeerd werd? En tot slot de vraag: kunnen wij eigenlijk nog wel zulke collectieve transities organiseren? We zijn benieuwd wat je denkt van deze aflevering. Laat het weten in

Studio Tegengif gaat op tournee naar Randy in Groningen. We bespreken de vermeende verwaarlozing van de regio door onze overheid. Wat is precies de kloof tussen de randstad en de krimpende provincie en waarom is dit volgens velen een probleem? Wat zijn de politieke effecten van deze kloof en wat zijn de diepere oorzaken erachter? We lopen in deze uitzending langs allerlei oorzaken van deze gevoelde achterstelling van de krimpgebieden in ons land. Zowel de economische als de culturele. Zo bespreken we een afname in ziekenhuizen, scholen, politiebureaus, bibliotheken, zwembaden, openbaar vervoer, rechtbanken en uiteindelijk vertrouwen in instituties. We bespreken ook in welke mate deze kloof een losstaande kloof is of dat ie vooral te maken heeft met inkomensverschillen en opleidingsniveau. Tot slot duiken we ook nog eens in de financiën van ‘de regio’, waaronder de werking van het onbekende maar zeer belangrijke gemeentefonds. We zijn benieuwd wat je denkt van deze aflevering. Laat het weten in een revie

We bespreken in onze jubileumuitzending het regeerakkoord ‘vertrouwen in de toekomst’ van het Kabinet Rutte 3. Wat kwam er terecht van de plannen die het onderhand demissionaire Kabinet vier jaar geleden presenteerde? We lopen in deze uitzending langs alle ambities die het Kabinet Rutte 3 voor opschreef in het regeerakkoord. Waarschijnlijk zijn wij daarmee de enige podcast met drie mensen die in hun vrije tijd een vier jaar oud regeerakkoord doorpluizen en alle beloftes doorlopen. Voor de normale journalistiek is dit veel te uitgebreid en niet 'nieuwswaardig' genoeg, dus wij namen voor u de moeite. Als gekte van de week behandelen we 4 gektes: Polen dat op de Polexit aanstuurt, Facebook dat door eruit te liggen haar idioot grote macht laat zien, gasprijzen die door het dak heen gaan en fiscale flexibiliteit bij een Minister van Financiën. Nieuw aan deze podcast is dat we een cold open doen met Wouters openbaring over zijn James Bond liefde. Daarnaast werken we zonder script. En nemen we elkaar nog steed

Het schip van de Nederlandse staat lijkt na twee maanden afwezigheid van Studio Tegengif behoorlijk op de klippen te lopen. Dit vereist tegengif. Wat moet er gebeuren en wat gaat er gebeuren in deze dreigende anarchie? We bespreken: - de gekte van de week: een half uur durend interview in Nieuwsuur met een oud CDA lid. - de haast Stalinistische foto van het Kabinet Rutte 3 waarop meer personen dan ooit zijn afgetreden(weggelakt). - hoe je een dierenartsenpraktijk en logischerwijs daarna de energiesector kunt leiden. - de wreker uit Enschede / wijze uit het oosten, die onder het door de PvdA losgelaten thema ‘bestaanszekerheid’ de bestuurscultuur gaat proberen te veranderen. - wat wij denken dat er gaat gebeuren in deze formatie. 
En tot slot komen we tot de bovenliggende vraag. Wat is hier aan de hand? De essentie is dat de status quo niet alleen meer onacceptabel aan het worden is voor groepen aan de flanken van de politiek en de samenleving, maar dat de elite zelf de status quo niet meer acceptabel v